ทำความรู้จัก คราวด์ฟันดิง การลงทุนที่ช่วยธุรกิจรายย่อย และสร้างผลตอบแทนให้นักลงทุน

Crowdfunding คือ การระดมทุนจากนักลงทุนที่เป็นบุคคลธรรมดา หรือนักลงทุนสถาบัน ที่ไม่ใช่ธนาคารหรือสถาบันทางการเงิน เพื่อสนับสนุนกิจกรรม โครงการ หรือธุรกิจต่างๆ โดยได้รับผลตอบแทนต่างกันขึ้นอยู่กับรูปแบบและวัตถุประสงค์ของผู้ระดมทุน โดยจะระดมทุนผ่านตัวกลาง หรือที่เรียกว่า Crowdfunding portal ที่ทำให้ผู้ระดมทุนและนักลงทุนเจอกันได้ง่ายกว่าและเร็วกว่า ในต่างประเทศคราวด์ฟันดิง (Crowdfunding) ได้รับความนิยมอย่างมาก เพราะในมุมของผู้ขอระดมทุน นี่คือวิธีเข้าถึงเงินทุนที่สะดวกโดยเฉพาะธุรกิจขนาดเล็ก ฝ่ายนักลงทุนก็มองเป็นโอกาสกระจายการลงทุนในธุรกิจที่หลากหลาย 

ประเภทของการทำคราวด์ฟันดิง (Crowdfunding) มีกี่แบบ?

1. ระดมทุนในรูปแบบการบริจาค (Donation-based)

วัตถุประสงค์หลักของโครงการที่ขอระดมทุนมักจะเป็นโครงการที่ทำเพื่อสังคมหรือการกุศล ดังนั้น ผู้ลงทุนจะไม่ได้รับผลตอบแทนใดๆ เพราะลงเงินเพื่อสนับสนุนและช่วยเหลือนั่นเอง เช่น โครงการก้าวคนละก้าวของ ตูน บอดี้สแลม เพื่อนำเงินไปมอบให้กับโรงพยาบาล 

2. ระดมทุนเพื่อแลกกับสินค้าหรือของที่ระลึกเป็นสิ่งตอบแทน (Reward-based)

คล้ายกับการจ่ายเงินเพื่อพรีออเดอร์สินค้าที่ยังไม่มีการผลิต มีเพียงต้นแบบและไอเดีย ผู้ที่สนใจสินค้านั้นๆ ก็จะลงเงินเพื่อระดมทุนให้เจ้าของไอเดียผลิตสินค้าออกสู่ตลาดได้จริง ส่วนผู้ลงทุนก็จะได้สินค้านั้นๆ เป็นผลตอบแทน ซึ่งปัจจุบันไม่ได้มีแค่สินค้าเท่านั้น ยังมีการระดมทุนเพื่อทำหนังสั้น เกม เพลง หรือแม้แต่หนังสือการ์ตูน ลองเข้าไปดูไอเดียเจ๋งๆ ที่ kickstarter เผื่อจะมีไอเดียดีๆ ที่คุณอยากร่วมระดมทุนก็ได้

3. การระดมทุนที่เป็นการกู้ยืม (Peer-to-peer lending)

เป็นการระดมทุนระหว่างผู้ให้ยืม (นักลงทุน) และผู้กู้ยืม (บุคคลหรือผู้ประกอบการ) โดยมี แพลตฟอร์ม ทำหน้าที่เป็นตัวกลาง รวบรวมเงินทุนจากนักลงทุนตามจำนวนที่ผู้กู้ยืมต้องการ โดยที่ผู้กู้ยืมต้องชำระเงินกู้คืนพร้อมดอกเบี้ยให้แก่นักลงทุนตามข้อตกลง

ซึ่งขั้นตอนทั้งหมดจะไม่มีสถาบันทางการเงินเข้ามาเกี่ยวข้อง ข้อดีคือ ผู้กู้เข้าถึงแหล่งเงินทุนได้ง่ายและเร็วขึ้น ในขณะที่นักลงทุนก็ได้ผลตอบแทนในรูปแบบดอกเบี้ยที่สูงกว่าอัตราดอกเบี้ยเงินฝาก แต่ก็ต้องแลกกับความเสี่ยงที่ผู้กู้จะผิดชำระหนี้

4. การระดมทุนในรูปแบบหลักทรัพย์ (Investment-based)

กิจการระดมทุนด้วยการออกหุ้น (Equity based) ให้แก่ผู้ลงทุน เมื่อมีหุ้นก็เท่ากับมีสิทธิ์เป็นเจ้าของบริษัทตามสัดส่วนเงินที่ลงทุน และมีสิทธิ์ได้รับเงินปันผลหรือสามารถนำหุ้นไปขายต่อได้ แต่ทั้งนั้นยังขึ้นอยู่กับนโยบายของบริษัท

กิจการระดมทุนโดยให้หุ้นกู้ (Debt based) แก่ผู้ลงทุนซึ่งผู้ลงทุนจะอยู่ในฐานะ เจ้าหนี้ของกิจการ จึงได้รับผลตอบแทนในรูปแบบดอกเบี้ย และรับคืนเงินต้นเมื่อครบกำหนดอายุ 

แม้ว่าการระดมทุนแบบ Peer-to-Peer Lending และ Investment-based ในรูปแบบหุ้นกู้ จะได้ผลตอบแทนเป็นดอกเบี้ยเหมือนกัน แต่มีข้อแตกต่างที่ชัดเจนคือ Peer-to-Peer Lending นั้นผู้ขอระดมทุนจะมีลักษณะเป็นบุคคล แต่ Investment-based ในรูปแบบหุ้นกู้ จะต้องเป็นนิติบุคคลที่จดทะเบียนเป็นบริษัทหรือผู้ประกอบการธุรกิจ ทำให้ความเสี่ยงสำหรับผู้ลงทุนในหุ้นกู้ต่ำกว่าหากเทียบกับ Peer-to-Peer Lending ซึ่งผลตอบแทนลักษณะเดียวกัน 

ที่สำคัญการระดมทุน Investment-based ทั้ง Equity-Based และ Debt-Based เป็นการลงทุนรูปแบบเดียวที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ ก.ล.ต.โดยคนกลางหรือ Funding Portal ที่ทำหน้าที่คัดกรองบริษัทในการระดมทุนต้องได้รับความเห็นชอบจาก ก.ล.ต. อ่านข้อแตกต่างของ Equity-Based และ Debt-Based ได้ที่บทความ: เปรียบเทียบ Equity Crowdfunding VS Debt Crowdfunding การระดมทุนแบบไหนที่ตอบโจทย์เจ้าของธุรกิจ 

การทำคราวด์ฟันดิง (Crowdfunding) จะเหมาะกับกลุ่มคน 2 กลุ่ม คือ ผู้ต้องการเงินทุน (Funding) และ ผู้ลงทุน (Investor) 

ต้องการระดมทุนคราวด์ฟันดิงเริ่มต้นอย่างไร?

เนื่องจาก “เงินทุน” ถือเป็นปัจจัยสำคัญในการเริ่มต้นทำธุรกิจ และเพื่อขยายธุรกิจให้เติบโตขึ้น จึงจำเป็นต้องใช้เงินเพื่อสร้างสภาพคล่อง ให้ธุรกิจสามารถดำเนินต่อไปได้ ปัจจุบันนอกจากสินเชื่อธนาคาร ที่เป็นรูปแบบของสินเชื่อธุรกิจ SME แล้ว ยังมีแหล่งเงินทุนรูปแบบใหม่ที่สะดวกมากๆ นั่นคือ การขอระดมทุนคราวด์ฟันดิง (Crowdfunding) ไม่ต้องใช้หลักทรัพย์ค้ำประกัน เข้าถึงง่าย ผ่านเว็บไซต์ตัวกลางหรือ Crowdfunding portal ซึ่งอินเวสทรี เองก็เป็น Crowdfunding portal ผู้ให้บริการระบบคราวด์ฟันดิงภายใต้การกำกับดูแลของ ก.ล.ต. 

คุณสมบัติของผู้ขอออกหุ้นกู้คราวด์ฟันดิง

สำหรับบริษัทที่จะระดมทุนแบบคราวด์ฟันดิงได้ จะต้องมีเงื่อนไขตรงตามนี้ คือ

• จดทะเบียนในรูปแบบ บริษัทจำกัด อย่างน้อย 1 ปี หรือ บริษัทมหาชน ที่ไม่ได้จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์
• จดทะเบียนในกรุงเทพมหานคร นครปฐม นนทบุรี ปทุมธานี สมุทรปราการ และสมุทรสาคร
• ทำธุรกิจกับองค์กรที่มีความน่าเชื่อถือ เช่น บริษัทที่มีความมั่นคง บริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ บริษัทข้ามชาติ รัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานรัฐบาล
• ผ่านเกณฑ์การตรวจสอบคุณสมบัติเบื้องต้นและการพิจารณาเครดิตของ Crowdfunding portal

ขั้นตอนในการระดมทุนคราวด์ฟันดิง

• บริษัทที่ต้องการระดมทุนจะเสนอโครงการไปยังเว็บไซต์ตัวกลางหรือ Crowdfunding portal 
• เว็บไซต์ Crowdfunding portal ทำหน้าที่ประเมินความเสี่ยง และคัดกรองบริษัท
• เริ่มระดมทุน โดยทาง Crowdfunding portal จะทำการเปิดระบบเพื่อให้นักลงทุนสามารถเข้ามาลงทุนได้

สำหรับใครที่สนใจระดมทุนจะเห็นว่าขั้นตอนไม่ยากเลย เพียงแค่คุณสมบัติเข้าเงื่อนไขก็สามารถเริ่มระดมทุนได้แล้ว หรือหากมีคำถามเพิ่มเติมสามารถดูรายละเอียดได้ที่ FAQ

ต้องการลงทุน Crowdfunding เริ่มต้นอย่างไร?

มาในฝั่งของนักลงทุนกันบ้าง ปัจจุบันทางเลือกในการลงทุนจะมีหลากหลายไม่ว่าจะเป็น การลงทุนในตลาดหุ้น, กองทุน, บิทคอยน์, Crypto นอกจากนี้ก็ยังมีการลงทุนแบบคราวด์ฟันดิง (Crowdfunding) ถือเป็นการลงทุนทางเลือกใหม่ที่จะช่วย SMEs หรือ Start Up ให้สามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนได้มากขึ้น และยังเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่จะช่วยให้นักลงทุนได้รับผลตอบแทนสูง ซึ่งจะมีทั้งรูปแบบของการลงทุนระยะสั้น และ การลงทุนระยะยาว ให้เลือกได้

คุณสมบัติของผู้สมัครเป็นนักลงทุน

• เป็นบุคคลสัญชาติไทย หรือต่างชาติ ที่มีถิ่นที่อยู่ในประเทศไทย อายุ 21 ปีขึ้นไป และมีประสบการณ์การลงทุน
• สถาบันที่จดทะเบียนในประเทศไทย หรือต่างประเทศ ที่มีประสบการณ์การลงทุน
• ผ่านกระบวนการ KYC, Suitability Test, Knowledge Test

สำหรับนักลงทุนมือใหม่ที่สนใจและสงสัยสามารถดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ FAQ

ขั้นตอนในการลงทุน

• ลงทะเบียนเป็นนักลงทุน กรอกข้อมูล และอัปโหลดเอกสารเพื่อยืนยันตัวตน
• ทดสอบระดับความเสี่ยง โดยการทำแบบทดสอบระดับความเสี่ยงและความรู้ในการลงทุน
• เริ่มลงทุน ลงทุนผ่านแดชบอร์ดเมื่อได้รับอนุมัติเป็นนักลงทุนเรียบร้อยแล้ว

เนื่องจากการลงทุนทุกประเภทนั้นมีความเสี่ยง นักลงทุนจึงจำเป็นต้องมีความรู้ หรือมีประสบการณ์ในการลงทุนในหุ้นและตราสารหลักทรัพย์มาก่อน และเป็นนักลงทุนที่มีความรู้และความเข้าใจเพียงพอเกี่ยวกับความเสี่ยง และต้องเป็นนักลงทุนที่สามารถตัดสินใจลงทุนได้ด้วยตัวเอง

สำหรับการระดมทุนแบบคราวด์ฟันดิง (Crowdfunding) ใครได้ประโยชน์ คงต้องบอกว่าได้ประโยชน์ทั้งสองฝ่าย แต่ผลลัพธ์ที่ได้จะพึงใจมากน้อยแค่ไหนขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ตั้งต้นของผู้ระดมทุนและนักลงทุน แต่ประโยชน์ส่วนรวมที่ได้แน่ๆ คือ คราวด์ฟันดิง (Crowdfunding) จะเปิดโอกาสให้บริษัทขนาดเล็กหรือกลุ่มคนที่มีไอเดียดีๆ สามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนได้ง่ายขึ้น หมายถึงโอกาสที่นวัตกรรมเจ๋งๆ จะเกิดขึ้นในบ้านเราก็มากขึ้นด้วย หรือหากธุรกิจ SME จำนวนมากสามารถต่อลมหายใจด้วยเงินระดมทุนเหล่านี้ ภาพรวมเศรษฐกิจไทยก็คงจะฟื้นได้อย่างแน่นอน